ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ :- ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦਾ ਹੀਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੀਰਾ

ਮੇਰੇ ਚਾਚਾ ਜੀ ਅਮਰ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੀਰਾ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਜਨਵਰੀ 1971 ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਸ. ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਖੇ ਮਾਤਾ ਬੀਬੀ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕੌਰ ਜੀ ਦੀ ਵਡਭਾਗੀ ਕੁੱਖੋਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਤਹਿਸੀਲ ਪੱਟੀ ‘ਚ ਹੋਇਆ। ਆਪ ਦਾ ਕੱਦ ਪੰਜ ਫੁੱਟ ਅੱਠ ਇੰਚ, ਰੰਗ ਗੋਰਾ, ਸਰੀਰ ਪਤਲਾ, ਸੁਭਾਅ ਜੋਸ਼ੀਲਾ ਅਤੇ ਸ਼ੇਰਾਂ ਵਰਗੀ ਚਾਲ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰ ’ਚ ਆਪ ਨੂੰ ‘ਸ਼ੀਰਾ’ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਦਸ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ’ਚੋਂ ਆਪ ਅਠਵੇਂ ਨੰਬਰ ’ਤੇ ਸਨ। ਆਪ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਸ. ਗਰਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਸ. ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ, ਸ. ਲਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਸ. ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹਨ ਅਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਬੀਰ ਕੌਰ, ਚਰਨ ਕੌਰ, ਸਵਰਨ ਕੌਰ, ਕਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਤੇ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਹੈ। ਆਪ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਸ. ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਜੋ ਪੱਟੀ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ’ਚ ਸਰਕਾਰੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਸਨ ਤੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਸ. ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚੋਂ ਰਿਟਾਇਰਡ ਹੋਏ ਸਨ।

ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਆਪ ਧਾਰਮਿਕ ਬਿਰਤੀ ਵਾਲ਼ੇ ਸਨ ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗ ਕੇ ‘ਸਤਿਨਾਮ ਵਾਹਿਗੁਰੂ’ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲ਼ੇ ਉੱਠ ਕੇ ਜਪੁ ਜੀ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਆਪ ਦੇ ਨਿੱਤ ਦਾ ਨੇਮ ਸੀ। ਬਹਾਦਰ ਬਾਬਾ ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਜੀ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਤ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੱਠ ਸਾਹਿਬ (ਪੱਟੀ) ਵਿਖੇ ਆਪ ਬਹੁਤ ਸੇਵਾ ਕਰਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਹਰ ਮੱਸਿਆ ‘ਤੇ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਦੇ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਆਪ ਦਰਸ਼ਨ-ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਆਪ ਨੇ ਅਠਵੀਂ ਤਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੱਟੀ ਦੇ ਹੀ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਪੱਟੀ ‘ਚ ਹੀ ਭਾਂਡਿਆਂ ਵਾਲ਼ੇ ਚੌਂਕ ਵਿੱਚ ਆਪ ਇੱਕ ਦਰਜੀ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਗ ਪਏ ਤੇ ਕੱਪੜੇ ਸਿਊਣ ‘ਚ ਆਪ ਚੰਗੇ ਕਾਰੀਗਰ ਸਨ।

ਜਦ ਪੰਥ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਸਿੱਖ, ਜਰਨੈਲਾਂ ਦੇ ਜਰਨੈਲ ਅਤੇ ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਚੌਦ੍ਹਵੇਂ ਮੁਖੀ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਖ਼ਾਲਸਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲ਼ਿਆਂ ਨੇ ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਮੋਰਚਾ ਲਾਇਆ ਤਾਂ ਆਪ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਹੀ ਸਾਥੀਆਂ ਸਮੇਤ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ (ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਤੇ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਭਰਪੂਰ ਤੇ ਜੋਸ਼ੀਲੇ ਬਚਨ ਸੁਣ ਕੇ ਨਿਹਾਲ ਹੁੰਦੇ। ਜਥੇਦਾਰ ਬਾਬਾ ਰਸਾਲ ਸਿੰਘ ਨਿਹੰਗ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ’ਚ ਆਪ ਨੇ ਮੋਰਚੇ ’ਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ। ਫਿਰ ਜਦ ਜੂਨ 1984 ‘ਚ ਭਾਰਤੀ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਟੈਂਕਾਂ-ਤੋਪਾਂ ਨਾਲ਼ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਅਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਬੇ-ਰਹਿਮੀ ਨਾਲ਼ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਹੋਰਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਵਾਂਗ ਆਪ ਦੇ ਮਨ ‘ਤੇ ਵੀ ਡੂੰਘੀ ਸੱਟ ਵੱਜੀ ਤੇ ਹਕੂਮਤ ਵਿਰੁੱਧ ਰੋਹ ਜਾਗ ਪਿਆ।

ਇਸ ਘੱਲੂਘਾਰੇ ਪਿੱਛੋਂ ਜੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਖ਼ਾਲਸਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲ਼ਿਆਂ ਦੇ ਬਚਨਾਂ ‘ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕੌਮੀ ਘਰ ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਹੀ ਭਾਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੀਰਾ ਦਾ ਵੀ ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫ਼ੋਰਸ ਦੇ ਜੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ਼ ਮੇਲ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਜੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਉੱਚਾ-ਸੁੱਚਾ ਜੀਵਨ, ਨਾਮ-ਬਾਣੀ ਨਾਲ਼ ਪਿਆਰ ਤੇ ਕੌਮੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਪ੍ਰਤੀ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਵੇਖ ਕੇ ਆਪ ਐਨੇ ਕਾਇਲ ਹੋਏ ਕਿ ਆਪ ਨੇ ਤਨ, ਮਨ, ਧਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਰੂਪੋਸ਼ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਗੁਪਤ ਰਹਿ ਕੇ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਰਹੇ।

ਹੁਣ ਆਪ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਅਕਸਰ ਹੀ ਜੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘ ਆਉਂਦੇ-ਜਾਂਦੇ ਤੇ ਆਪ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚੋਲ਼ੇ-ਕਛਹਿਰੇ ਤੇ ਗਾਤਰੇ ਬਣਾਉਂਦੇ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਉੱਤੇ ਸਜਾਵਟ ਲਈ ਖ਼ਾਲਸਾਈ ਝੰਡੀਆਂ ਵੀ ਬਣਾ ਕੇ ਦਿੰਦੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫ਼ੋਰਸ, ਕੇ.ਸੀ.ਐੱਫ਼. ਜਾਂ ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਗੋਲ਼ਾ-ਬਰੂਦ ਸਾਂਭਣ ਲਈ ਗੁਥਲੀਆ ਵੀ ਸੀਂਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਫਿਰ ਹੌਲ਼ੀ-ਹੌਲ਼ੀ ਆਪ ਨੇ ਜੁਝਾਰੂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ‘ਚ ਭਾਗ ਲੈਂਦਿਆਂ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਕਰਾਰੇ ਹੱਥ ਵਿਖਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ।

ਆਪ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਜੁਝਾਰੂ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਤਰਨ ਤਾਰਨ, ਪੱਟੀ, ਵਲਟੋਹਾ, ਖੇਮਕਰਨ, ਕਾਲ਼ੀਆ-ਸਕੱਤਰਾ, ਸੁਰਸਿੰਘ, ਗੱਗੋਬੂਹਾ, ਚੱਬਾ ਅਤੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਆਦਿ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਪੂਰੀ ਧਾਂਕ ਜਮਾਈ ਹੋਈ ਸੀ। ਭਾਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੀਰਾ ਕੋਲ਼ ਇੱਕ ਸਕੂਟਰ ਅਤੇ ਯਾਮਹਾ ਮੋਟਰ ਸਾਇਕਲ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਪ ਨੇ ਅਨੇਕਾਂ ਜੁਝਾਰੂ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ‘ਚ ਵਰਤਿਆ। ਭਾਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੀਰਾ, ਭਾਈ ਤਰਸੇਮ ਸਿੰਘ ਬੱਗਾ (ਕੰਗ) ਅਤੇ ਭਾਈ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭਿੰਦਾ (ਦਸੰਧੀ ਮੱਲ੍ਹ) ਨੇ ਨੌਰੰਗਾਬਾਦ ਪਿੰਡ ਦਾ ਇੱਕ ਦੁਸ਼ਟ ਸੋਧਿਆ ਜੋ ਖਾੜਕੂਆਂ ਦੇ ਭੇਸ ‘ਚ ਲੁੱਟਾਂ-ਖੋਹਾਂ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਖ਼ਾਲਸਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲ਼ਿਆਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬਕਵਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲ਼ੇ ਪੱਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੰਦੁਤਵੀ ਆੜਤੀਏ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪ ਨੇ ਗੱਡੀ ਚਾੜ੍ਹਿਆ ਜੋ ਅਕਸਰ ਹੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਤੰਗ-ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੋਰਸਾਂ ਨਾਲ਼ ਆਪ ਦੇ ਕਈ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੋਏ ਤੇ ਆਪ ਘੇਰੇ ਤੋੜ ਕੇ ਨਿਕਲ਼ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ। ਭਾਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੀਰਾ ਨੇ ਕਈ ਪੁਲੀਸ ਚੌਂਕੀਆਂ ਅਤੇ ਥਾਣਿਆਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ, ਬੁੱਚੜ ਪੁਲਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕੈਟਾਂ, ਮੁਖ਼ਬਰਾਂ ਤੇ ਗ਼ੱਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੋਧਿਆ। ਸਰਕਾਰੀ ਦੱਲਾਗਿਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲ਼ੇ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰਿਆ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ‘ਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਟਾਈਗਰਜ਼ ਫ਼ੋਰਸ ਆਫ਼ ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਜਰਨੈਲ ਭਾਈ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੰਘਾ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰਨ ਵਾਲ਼ੇ ਐੱਸ.ਪੀ. ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਹਰਜੀਤ ਸਿਹੁੰ ਨੂੰ ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫ਼ੋਰਸ (ਪੰਜਵੜ) ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਚੀਫ਼ ਭਾਈ ਮੇਜਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ (ਯੂ.ਪੀ.), ਬਾਬਾ ਸੁੱਖਾ ਸਿੰਘ ਖਾਰਾ (ਸਰਹਾਲੀ), ਭਾਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੀਰਾ (ਪੱਟੀ), ਭਾਈ ਭੁੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭਿੰਦਾ (ਦਸੰਧੀ ਮੱਲ੍ਹ) ਤੇ ਭਾਈ ਗੁਰਸੇਵਕ ਸਿੰਘ ਜੰਮੂ ਨੇ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰਿਆ, ਯੋਧਿਆਂ ਨੇ ਸੜਕ ਕਿਨਾਰੇ ਬੰਬ ਲਾ ਕੇ ਜੱਲਾਦ ਅਫ਼ਸਰ ਦੀ ਜਿਪਸੀ ਉਡਾਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਐੱਸ.ਪੀ. ਦੇ ਨਾਲ਼ ਪੰਜ ਪੁਲਸੀਏ ਵੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਆਪ ਨੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਕਾਰਜ ਵੀ ਕੀਤੇ, ਦਾਜ ਦੇਣਾ-ਲੈਣਾ ਬੰਦ ਕਰਵਾਇਆ, ਇਲਾਕੇ ’ਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਠੇਕੇ ਬੰਦ ਕਰਵਾਏ, ਨਸ਼ੇੜੀਆਂ-ਬਦਮਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਈ, ਕਈ ਧੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਵਸਾਏ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਵੀ ਬਹਾਲ ਕਰਵਾਇਆ।

ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੀਰਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਸ. ਲਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ 30 ਨਵੰਬਰ 1991 ਨੂੰ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਭਤੀਜੇ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ‘ਚ ਆਪ ਲੱਡੂ ਵੰਡਦੇ ਘਰ ‘ਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਏ ਤੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਚੁੱਕਦਿਆਂ ਸਾਰ ਆਪ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਆ ਗਿਆ ਮੇਰੇ ਵੰਡੇ ਦਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਹੁਣ ਮੈਂ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪਾ ਜਾਣੀ ਏਂ।”